Anna Verwaal, RN, CLE

Anna Verwaal is geboorteconsulente, docent primaire periode, lactatie instructeur en verpleegkundige met moeder-kind specialisatie. Haar expertise is preconceptionele tot postnatale educatie en begeleiding. Sinds 1995 is Anna lid van APPPAH, the Association of Pre and Perinatal Psychology and Health en nauw verbonden met de grondleggers en pioniers uit de pre en perinatale psychology. Sinds 2006 geeft ze wereldwijd lezingen en workshops over pre,- en perinatale imprints en trauma, de hormonale fysiologie, en de psychologische, emotionele, culturele- en spirituele aspecten van het geboorteproces.

Voor meer informatie zie www.FromWombToWorld.com of kijk naar Anna’s TEDx Talk.

From Womb To World, de reis die ons leven bepaalt

Het is inmiddels wetenschappelijk bewezen dat de conceptie, zwangerschap en de geboorte een diepe imprint vormen op een mensenleven. Tijdens deze lezing wordt duidelijk hoe belangrijk het is om meer te weten over de manier waarop pre,- en perinatale imprints, angsten of trauma’s pasgeboren baby’s, (jonge) kinderen en volwassenen kan beïnvloeden, en wat we kunnen doen om her-activatie van deze imprints te voorkomen of helpen helen.

75 minuten, 1,25 L (V) CERP

Katrien Nauwelaerts, IBCLC

Katrien Nauwelaerts studeerde af als prehistorisch archeoloog in 2005. Daarnaast is zij ook oudheidkundig historicus. Katrien is de moeder van drie borstgevoede kinderen en de webmaster van Borstvoeding Aardig, borstvoeding.aardig.be, de bekende Vlaamse informatieve website voor ouders die borstvoeding geven. Katrien startte haar lactatiekundige carrière in 2010 als vrijwillig borstvoedingsconsulente, provinciaal coördinator en opleidingsverantwoordelijke voor Borstvoeding vzw. In 2013 behaalde zij haar IBCLCcertificaat en richtte een zelfstandige lactatiekundige praktijk op binnen de ecologische organisatie Aardig Leven vzw. Een jaar later, in 2014, voegde zij een diploma voedingskundige en herborist toe aan haar CV. Je komt Katrien regelmatig tegen als spreker op internationale borstvoedingssymposia en online congressen. Na jaren van vrijwilligerswerk voor allerhande organisaties is de zelfstandige praktijk van Katrien Nauwelaerts sinds 2018 omgevormd tot het lactatiekundig en voedingskundig bedrijf Borstvoeding Aardig.

Niet-medische redenen voor huilgedrag bij babies: een antropologische benadering

Wetenschappelijk onderzoek toont aan dat de borstvoedingsduur verkort als ouders hun baby ervaren als een baby die veel huilt. Er bestaan allerlei medische oorzaken voor huilgedrag bij babies, maar wat als een baby huilt terwijl er geen duidelijke medische oorzaak te vinden is? Huilen is immers een communicatiemiddel, een manier voor een baby om te vertellen dat er wat scheelt. Deze presentatie bespreekt sociologische en antropologische oorzaken van huilgedrag bij babies en legt uit wat ouders en zorgverleners kunnen doen om hun baby daarbij te helpen en te troosten.

70 minuten, 1,00 L (I, V) CERP

Hedwig Kikkert, kinderarts

Hedwig Kikkert is kinderarts in het Amstelland Ziekenhuis. Zij heeft onderzoek gedaan naar de verbanden tussen lichte neurologische disfuncties en gedrag en cognitie in kinderen en heeft meegewerkt aan onderzoek naar het effect van zuigelingenvoeding op deze uitkomstmaten. Recent heeft Hedwig haar opleiding tot kinderarts in het Amsterdam UMC afgerond, waarbij zij regelmatig zuigelingen met voedingsproblemen op zowel de kinderafdeling als de polikliniek heeft begeleid.

De spugende zuigeling

Alle zuigelingen hebben reflux , maar niet alle zuigelingen hoeven hiervoor behandeld te worden. Het herkennen van refluxziekte is echter lastig. Hoe maak je het onderscheid tussen reflux en refluxziekte? Wat zijn de symptomen van refluxziekte en welke mogelijkheden voor behandeling – zowel medicamenteus als niet-medicamenteus – zijn er?

45 minuten, 0,75 L (III) CERP

Annette de Bruin-Kok, verpleegkundig specialist

Annette de Bruin is in 2018 afgestudeerd als verpleegkundig specialist. Haar specialisme is kinderallergologie en kinderlongziekten. Sinds 1998 is zij werkzaam geweest als kinderverpleegkundige. In 2010 heeft zij de allergiepoli van Tergooi MC helpen opzetten, waarvoor zij vele scholingen gevolgd heeft en meerdere stages gelopen heeft. Ook heeft zij in 2012 de opleiding tot kinderlongverpleegkundige met succes afgerond. Op de allergiepoli ziet zij onder andere veel kinderen met voedselallergieën en eczeem. Naar aanleiding van de nieuwste inzichten over de vroegintroductie komen daar steeds meer jonge patiëntjes bij. Maar waar komen deze inzichten vandaan en wat betekent dat voor de bijvoeding naast de borstvoeding?

Geja Klaassen – Oudenampsen, IBCLC

Geja Klaassen is lactatiekundige IBCLC, werkzaam in Tergooi MC en daarnaast in een zelfstandige praktijk. Van oorsprong is zij neonatologie verpleegkundige. Mede door de nauwe samenwerking met andere specialismen in het ziekenhuis en haar klinische en niet klinische ruime ervaring met moeders en baby’s, is zij nieuwsgierig naar nieuwe inzichten. Zoals bij de terugkerende vraag: wanneer en waarom start je met bijvoeding naast de borstvoeding en welke gevolgen kan dit hebben.

Vroegintroductie om voedselallergieën (zo veel mogelijk) te voorkomen

Lange tijd werd hoog-allergene voeding zoals kippenei, pinda en noten heel geleidelijk geïntroduceerd in de voeding van de zuigeling, vanwege een mogelijk preventief effect op het ontstaan van voedselallergie. Al langere tijd wordt gedacht dat deze aanpak wel eens contraproductief kan zijn. De huidige Nederlandse voedingsadviezen zijn daarmee in overeenstemming: een algemeen advies voor het starten van bijvoeding vanaf de leeftijd van 4 tot 6 maanden. Echter, in de praktijk blijkt een geleidelijke introductie nog veel voorkomend met start van nieuwe producten tot ver na het 1e levensjaar. Hoe gaan we daar mee om? Vooral bij kinderen met borstvoeding waarvoor het advies is om volledig borstvoeding te geven tot en met de 6e maand?

70 minuten, 1,00 L (III) CERP

Sjoukje van Dellen, PhD

Sjoukje van Dellen is gespecialiseerd in het onderwerp gezondheid en welzijn binnen organisaties en heeft een passie voor toegepast onderzoek met een grote maatschappelijke impact. Zij is opgeleid als sociaal- en organisatiepsycholoog aan de Rijksuniversiteit Groningen, Nederland, waar zij in 2001 afstudeerde. Ze begon haar carrière in het bedrijfsleven en is sinds 2013 werkzaam bij het Institute of Future Environments van de Hanzehogeschool Groningen. De afgelopen jaren heeft zij promotieonderzoek gedaan naar het faciliteren van de combinatie van borstvoeding en werk. Sjoukje is momenteel postdoc onderzoeker bij Innovatiewerkplaats Healthy Workplace (onderdeel van NoorderRuimte, lectoraat Built Environment van de Hanzehogeschool) waar ze onderzoek doet naar de impact van de gebouwde omgeving op de gezondheid en het welzijn van kenniswerkers.

We can work it out: het faciliteren van de combinatie van borstvoeding en werk

In deze presentatie vertelt onderzoeker Sjoukje van Dellen over haar promotieonderzoek naar het faciliteren van de vaak lastige combinatie van borstvoeding en werk. Ze gaat in op verschillende manieren waarop werkende moeders ondersteund kunnen worden bij het geven van borstvoeding: door het aanbieden van een borstvoeding begeleidingspakket in de periode voor de terugkeer naar het werk, en door het aanbieden van een hoge-kwaliteit kolfruimte, die moeders niet alleen functioneel, maar ook psychologisch ondersteunt.

60 minuten, 1,00 L (V, VI, VII) CERP

Jessica Boerema, Trainer Dunstan Babytaal Nederland, Owner Contact in Beeld

Jessica Boerema heeft ruim 22 jaar gewerkt als medische pedagogisch medewerker op de kinderafdeling, couveuse-unit en psychosociale zorgpoli in het ziekenhuis. In 2012 is zij daarnaast gestart met haar eigen praktijk Contact in Beeld. Zij geeft er (online) trainingen aan ouders en professionals waarbij het thema optimaal communiceren met baby’s en jonge kinderen centraal staat. Videobeelden zijn altijd het middelpunt bij het overdragen van haar vakkennis. In 2016 heeft Jessica de Basisopleiding Dunstan Babytaal gevolgd en in 2020 is zij opleider geworden en werkzaam bij Dunstan Babytaal Nederland.

Optimale borstvoeding met ondersteuning van Dunstan Babytaal

Alle pasgeboren baby’s maken 5 reflexgeluiden om behoeften aan te geven. Een geluidje voor honger, vermoeidheid, een boertje dat dwarszit, darmkrampjes en ongemak. Wanneer je het reflexgeluid van een baby met honger of een vastzittende boertje goed kunt herkennen, aan zowel de visuele als specifieke auditieve kenmerken, dan is dat verrassend ondersteunend bij het optimaliseren van de borstvoeding.

45 minuten, 0,75 L (I, V) CERP

Tom Van den Broeck, IBCLC en vroedman

Tom Van den Broeck besloot na zijn studies Germaanse Filologie en zijn musicalopleiding aan het Conservatorium van Brussel, de richting vroedkunde te volgen aan de Erasmushogeschool in Brussel. Na zijn studies is hij meteen als zelfstandige het werkveld binnen gestapt, eerst nog gecombineerd met een halftijdse baan in het Sint-Vincentiusziekenhuis in Antwerpen. In 2008 richtte hij samen met drie collega-vroedvrouwen de praktijk “La Madrugada” op in Antwerpen. Daar worden zwangere koppels doorheen hun zwangerschap, bevalling en postpartum persoonlijk begeleid in een gemoedelijke sfeer. In 2010 volgde hij het postgraduaat lactatiekunde en heeft hij aansluitend ook de internationaal erkende titel IBCLC behaald. Sindsdien is hij zich gaan verdiepen in de fysiologie van pasgeborenen en spreekt hij hierover regelmatig op bijscholingen en vormingsdagen.

Huidcontact als fundament van een optimale hersenontwikkeling

Na miljoenen jaren evolutie is ons brein in staat om uit te groeien tot iets fenomenaals: denk maar aan onze sociale intelligentie of het reguleren en verwerken van allerlei emoties. Deze uitbouw van onze hersenstructuren gebeurt grotendeels buiten de baarmoeder tijdens de eerste levensjaren. Afhankelijk van het type en de hoeveelheid zorg gaat het babybrein zich anders ontwikkelen. Huidcontact speelt hierin een onmisbare en constructieve rol.

60 minuten, 1,00 L (I, VI) CERP

Diana Wittendorp, PhD

Diana Wittendorp werkt al meer dan 10 jaar als docent bij de opleiding biologie en medisch laboratoriumonderzoek aan de Hogeschool Leiden. Daarvoor is ze gepromoveerd aan de faculteit medische wetenschappen van de Rijksuniversiteit Groningen, waar ze onderzoek heeft gedaan naar de betrokkenheid van gliacellen en cytokines bij adenosine-geïnduceerde neuroprotectie.
Sinds ze haar oudste kind, dat in 2009 werd geboren, borstvoeding begon te geven, raakte ze gefascineerd door de wetenschap achter moedermelk. Van 2010-2018 was Diana contactpersoon bij de Vereniging Borstvoeding Natuurlijk. Omdat ze daar zag dat moeders veel vragen hebben die beantwoord zouden kunnen worden door onderzoek te doen, startte ze enkele kleine onderzoeksprojecten op haar werkplek die door studenten werden uitgevoerd. Dat resulteerde in een aantal interessante bevindingen die ze hoopt te kunnen publiceren.

Bewaren van afgekolfde humane melk: zijn de huidige richtlijnen te voorzichtig?

Tegenwoordig blijven meer moeders hun kind borstvoeding geven nadat ze weer begonnen zijn met werken. Het is daarom van essentieel belang om afgekolfde moedermelk op passende wijze te hanteren en bewaren. De huidige klinische richtlijnen zoals gepubliceerd in het ABM clinical protocol #8 zijn echter gebaseerd op slechts een paar, soms oudere studies. Over het algemeen is er weinig onderzoek naar gedaan. In deze presentatie zullen de onderzoeken die wel zijn gedaan worden besproken en toegelicht. Verder zullen de algemene bacteriedodende eigenschappen van moedermelk worden besproken. Tenslotte zal Diana resultaten van haar eigen onderzoek presenteren om de vraag uit de titel proberen te beantwoorden. Want als moeders zich wat minder strikt aan de huidige richtlijnen hoeven te houden, zal er minder gekolfde melk onnodig worden weggegooid.

75 minuten, 1,25 L (I) CERP

Saskia van Gerven, IBCLC

Saskia van Gerven is een verpleegkundige die jarenlang op diverse afdelingen, zoals kinderafdeling, kraamafdeling en neonatologie afdeling, in verschillende ziekenhuizen heeft gewerkt. In 2001 heeft ze het diploma behaald tot kinderverpleegkundige en in 2005 het diploma tot neonatologie verpleegkundige. Ze heeft veel ervaring opgedaan met het begeleiden van kinderen bij de borstvoeding in bijzondere situaties. Dit was niet altijd makkelijk en ze miste daarbij de verdieping in de borstvoeding, daarom heeft ze in 2019 het diploma lactatiekundige IBCLC behaald.

Saskia werkt met veel plezier als lactatiekundige in het Elkerliek ziekenhuis in Helmond op de afdeling Centrum voor Geboorte en Gezin. Hier begeleidt zij moeders waarbij de borstvoeding niet zo vanzelfsprekend verloopt. Dit vraagt vaak een persoonlijk op maat gemaakt plan met creatieve oplossingen voor moeder en kind. Daarnaast werkt Saskia in haar zelfstandige onderneming als lactatiekundige in de regio Eindhoven en omgeving. De kinderen die ze in het ziekenhuis heeft begeleid ziet ze vaak terug in de thuissituatie om moeder en kind verder te helpen bij de borstvoeding. In 2021 heeft Saskia de opleiding behaald tot draagdoek consulente en past ze deze technieken toe bij moeder en kind als daar behoefte aan is.

Anders dan verwacht en toch een goede start! Borstvoeding geven in bijzondere situaties, de praktische tips en trucs.

Voor iedere moeder kan het lastig zijn om haar kindje aan de borst te laten drinken. De uitdaging wordt nog groter voor een moeder als haar kindje prematuur, dysmatuur, of ziek wordt geboren.

Hoe kun je deze moeder en haar baby het beste helpen? Wat zijn nou handige tips en trucs om deze kinderen toch goed aan de borst te laten drinken. In deze lezing laat ik je zien welke tools er in mijn “gereedschapskist” zitten die je eventueel kunt gebruiken bij de begeleiding van moeder en kind.

90 minuten, 1,50 L (I, III) CERP

Christine Staricka, BS, IBCLC, RLC, CCE

Christine Staricka is zowel gecertificeerd lactatiekundige IBCLC als docent zwangerschapsbegeleiding. Zij heeft tien jaar ervaring als lactatiekundige IBCLC in een ziekenhuis en meer dan negentien jaar in het begeleiden van borstvoeding in een klinische setting. Zij organiseert het ‘Baby Cafe © Bakersfield’ en geeft daar lactatiekundige zorg. Ze geeft les aan professionele lactatiekundige opleidingen en bijscholing aan lactatiekundigen, zoals via de groep ‘The Lactation Training Lab’. Christine ontwikkelde het concept ‘The First 100 Hours©’; dit is een strategie om zorgverleners te leren om hun beoordeling en de te verlenen zorg rondom borstvoeding tijdens de eerste paar dagen zo eenvoudig mogelijk te organiseren.
Christine is momenteel de voorzitter van de United States Lactation Consultant Association (USLCA). Ze heeft de bachelor Business Management afgerond aan de University of Phoenix. Ze is 26 jaar getrouwd, woont in Californië USA en is de trotse moeder van drie geweldige dochters.

‘Ouders gebruiken veel spullen’: ethiek in de tijd van lactatie gerelateerde producten

Wanneer ouders en zorgverleners rondom borstvoeding overladen worden met marketing berichten over hulpmiddelen en apparaten, dan wordt het uitdagender om een borstvoedingszorgplan te maken dat de beste ondersteuning geeft aan de ouders om hun eigen doel in het voeden van hun baby te behalen. Omgaan met de berichtgeving over deze producten en tegelijkertijd borstvoeding als aanpak voor het verbeteren van de volksgezondheid te promoten, vraagt dat we grondiger moeten nadenken over hoe we een eerlijke en rechtvaardige omgeving creëren voor lactatiekundige ondersteuning voor alle ouders, vooral als er veel ouders zijn die niet over de middelen beschikken om al deze hulpmiddelen en apparaten aan te schaffen. Deze presentatie laat een proces in drie stappen zien voor de borstvoeding zorgverleners om er zeker van te zijn dat zij de ouders een geïnformeerde beslissing laten nemen over mogelijk te gebruiken producten, die als onderdeel van het zorgplan gepresenteerd worden.

80 minuten, 1,25 E (VII) CERP

José María Paricio Talayero, MD, PhD

Dr. Paricio is kinderarts. Hij behaalde zijn doctoraat in Medicijnen met zijn proefschrift ‘Borstvoeding en ziekenhuisopname vanwege infecties in het eerste levensjaar’ aan de Autonome Universiteit van Madrid (UAM). Hij rondde ook een studie af in Ontwerp en Statistiek van de gezondheidswetenschappen aan de Autonome Universiteit van Barcelona (UAB). Hij is de voorzitter van APILAM (Association for the Scientific-Cultural Promotion of Breastfeeding/Associatie voor de wetenschappelijk culturele promotie van borstvoeding) en de oprichter en coördinator van www.e-lactancia.org en www.telasmos.org.
Zijn relatie met borstvoeding gaat terug tot 1984, toen hij het eerste comité voor het vermenselijken van zorg in het ziekenhuis van Gandia (Valencia) opzette en de eerste voorzitter was van dit comité. Hij is 20 jaar hoofd van de afdeling Pediatrie geweest van het ziekenhuis Marina Alta in Alicante. Dit was het derde ziekenhuis in Spanje dat aan de BFHI-accreditatie van WHO/ UNICEF voldeed. Vijftien jaar lang was hij lid van het Neonatale Transport team in de provincie Alicante. Hij is van 2000 tot 2013 lid geweest van de borstvoedingscommissie van de Spaanse Vereniging voor Pediatrie. Hij heeft actief samengewerkt met het ministerie van Gezondheid aan de totstandkoming van de Klinische Praktijk Gids voor Aandacht voor de Normale Bevalling (2010), en van de Nationale Strategie voor Seksuele – en Voortplantingsgezondheid (2011) en van de Gids voor Klinische Zorg voor Borstvoeding (2017). Hij is ook een medewerker van IBFAN en hij is lid van de Adviesraad voor Gezondheid van La Leche League Int. sinds 2017.
Hij is de schrijver van het boek ‘Je bent de beste moeder van de wereld’, van 53 wetenschappelijke artikelen, 301 communicaties en 16 hoofdstukken in boeken. Hij geeft les aan opleidingen en spreekt op conferenties en congressen. Hij omschrijft zichzelf als gepassioneerd over borstvoeding en de beschermende omgeving van de wijsheid van vrouwen.

Verenigbaarheid van borstvoeding en het gebruik van medicatie, alternatieve producten en de blootstelling aan verontreinigingen

Ongeveer 90% van de vrouwen gebruikt een vorm van medicatie in de periode dat zij borstvoeding geven. Heel vaak, op advies van hun arts of op eigen initiatief, stoppen zij dan met het geven van borstvoeding. De reden hiervoor is het risico dat de medicatie via de melk terecht kan komen bij het kind en daarop een effect kan hebben. Deze presentatie gaat in op het reële risico voor het kind en de borstmelk tijdens gebruik van medicatie of alternatieve producten en over de blootstelling van de voedende moeder aan verontreinigende stoffen. Wat zijn wetenschappelijke en betrouwbare bronnen van informatie hierover en hoe werken deze?

70 minuten, 1,25 L (IV) CERP